Không ít người nước ngoài khi đã sống và làm việc nhiều năm tại Việt Nam bắt đầu nghĩ đến chuyện ổn định lâu dài – không chỉ bằng cảm xúc, mà còn bằng pháp lý. "Liệu tôi có thể xin thẻ thường trú, hoặc thậm chí là quốc tịch Việt Nam không?" – câu hỏi ấy đang ngày càng phổ biến trong cộng đồng chuyên gia nước ngoài, người kết hôn với công dân Việt Nam hoặc các nhà đầu tư có cam kết dài hạn. Tin vui là pháp luật Việt Nam đang ngày càng mở cửa hơn với nhu cầu này, đặc biệt trong bối cảnh Dự thảo Luật Quốc tịch sửa đổi 2025 đang đề xuất những thay đổi đáng chú ý.
Đầu tiên là với những ai muốn trở thành công dân Việt Nam. Nếu bạn đã sống tại Việt Nam trên 5 năm liên tục, sử dụng tiếng Việt thành thạo, có công việc ổn định hoặc người thân là công dân Việt Nam, thì bạn hoàn toàn có thể nộp đơn xin nhập quốc tịch. Một điểm mới rất đáng chú ý là: trong một số trường hợp, bạn không bắt buộc phải từ bỏ quốc tịch gốc – điều này mở ra cơ hội song tịch cho những ai muốn gắn bó mà vẫn giữ liên hệ với quê hương. Tất nhiên, mọi hồ sơ đều sẽ được thẩm định kỹ càng và phải được Chủ tịch nước phê duyệt.
Song song đó, nếu chưa sẵn sàng để “trở thành người Việt Nam trên giấy tờ”, bạn vẫn có thể lựa chọn phương án xin thẻ thường trú. Đây là hình thức cư trú ổn định, có giá trị từ 10 năm trở lên, và giúp bạn miễn visa khi ra vào Việt Nam. Người nước ngoài kết hôn với công dân Việt Nam, hoặc có cha/mẹ, con cái là người Việt, thường sẽ đủ điều kiện để làm hồ sơ. Với thẻ này, bạn có thể thuê nhà, mở tài khoản ngân hàng, đăng ký kinh doanh nhỏ, và sinh sống lâu dài mà không cần lo thủ tục visa mỗi năm.
Việc xin quốc tịch hay thẻ thường trú không chỉ là hành trình pháp lý, mà còn là một quyết định mang nhiều cảm xúc – nhất là khi bạn đã coi Việt Nam là quê hương thứ hai. Lời khuyên dành cho bạn là: hãy chuẩn bị hồ sơ sớm, tìm hiểu kỹ các quy định mới, và đừng ngần ngại tham khảo ý kiến từ các chuyên gia pháp lý. Một khi thủ tục được làm đúng ngay từ đầu, bạn sẽ yên tâm tận hưởng cuộc sống ổn định, hợp pháp và gắn bó lâu dài tại mảnh đất thân thương hình chữ S này.
Nhập quốc tịch Việt Nam (Naturalization)
Điều kiện cơ bản
Theo Luật Quốc tịch Việt Nam, người nước ngoài có thể xin nhập quốc tịch nếu đáp ứng các điều kiện sau:
Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật Việt Nam; tôn trọng truyền thống, phong tục, tập quán của dân tộc Việt Nam.
Có khả năng nói tiếng Việt đủ để hòa nhập với cộng đồng.
Đã thường trú tại Việt Nam từ 5 năm trở lên tính đến thời điểm nộp đơn.
Có khả năng bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam.en.baochinhphu.vn
Trường hợp được miễn một số điều kiện
Người nước ngoài có thể được miễn các điều kiện về ngôn ngữ, thời gian cư trú và khả năng bảo đảm cuộc sống nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Là vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ hoặc con đẻ của công dân Việt Nam.
Có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.
Có lợi cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Quy định về quốc tịch gốc
Người xin nhập quốc tịch Việt Nam phải thôi quốc tịch nước ngoài, trừ trường hợp đặc biệt được Chủ tịch nước cho phép giữ quốc tịch gốc.
Dự thảo sửa đổi Luật Quốc tịch (2025)
Chính phủ Việt Nam đã trình dự thảo sửa đổi Luật Quốc tịch nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người nước ngoài, đặc biệt là nhà đầu tư, nhà khoa học và chuyên gia, trong việc nhập quốc tịch. Dự thảo đề xuất:
Miễn yêu cầu về cư trú tại Việt Nam, khả năng nói tiếng Việt và khả năng bảo đảm cuộc sống cho những người có đóng góp đặc biệt cho sự phát triển hoặc bảo vệ đất nước.
Cho phép giữ quốc tịch gốc đối với người có quan hệ huyết thống với công dân Việt Nam nếu được Chủ tịch nước cho phép.
Thường trú nhân tại Việt Nam (Permanent Residency)
Đối tượng đủ điều kiện
Người nước ngoài có thể được cấp thẻ thường trú nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Có công lao đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.
Là nhà khoa học, chuyên gia đang tạm trú tại Việt Nam.
Được cha, mẹ, vợ, chồng hoặc con là công dân Việt Nam bảo lãnh.
Là người không quốc tịch đã tạm trú liên tục tại Việt Nam từ năm 2000 trở về trước.Viet An Law+1BLawyers Việt Nam+1
Điều kiện chung
Ngoài việc thuộc một trong các đối tượng trên, người xin thường trú cần đáp ứng các điều kiện sau:
Có nơi cư trú hợp pháp và thu nhập ổn định để đảm bảo cuộc sống tại Việt Nam.
Đã tạm trú tại Việt Nam liên tục từ 3 năm trở lên.
Thủ tục đăng ký
Hồ sơ xin thường trú bao gồm:
Đơn xin thường trú.
Hộ chiếu hợp lệ.
Lý lịch tư pháp do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp.
Giấy tờ chứng minh đủ điều kiện thường trú.
Văn bản bảo lãnh (nếu có).
Thời gian xét duyệt hồ sơ là 4 tháng kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ; trong trường hợp cần xác minh thêm, thời gian có thể kéo dài nhưng không quá 2 tháng.
Chương trình Thị thực Vàng (Golden Visa) mới (2025)
Việt Nam đang triển khai chương trình Thị thực Vàng nhằm thu hút nhà đầu tư, chuyên gia và du khách quốc tế. Chương trình bao gồm:Condé Nast Traveler
Thị thực Vàng: Cho phép lưu trú từ 5 đến 10 năm, có thể gia hạn.
Thị thực Nhà đầu tư: Có thời hạn 10 năm, sau 5 năm có thể xin thường trú.
Thị thực Tài năng: Dành cho chuyên gia trong các lĩnh vực cụ thể, có thời hạn 5 năm và dễ dàng gia hạn.
Chương trình sẽ được thí điểm tại các thành phố lớn như Phú Quốc, TP.HCM, Hà Nội và Đà Nẵng trước khi triển khai toàn quốc